«Επιχειρηματικότητα στα νησιά» το θέμα της Δημόσιας ακρόασης που διοργάνωσε προ ημερών στις Βρυξέλλες, έδρα της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής,  το Δίκτυο Νησιωτικών Επιμελητηρίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Insuleur).

Στόχος της δημόσιας ακρόασης στην οποία συμμετείχε και  ο πρόεδρος του ΕΒΕΧ Γιάννης Μαργαρώνης με την ιδιότητα του ως Οικονομικός επόπτης του Insuleur, ήταν να δώσει συνέχεια στη γνωμοδότηση “Συμμετοχικά Νησιά” που εγκρίθηκε από την ΕΟΚΕ τον περασμένο Μάρτη και στη γνωμοδότηση “Επιχειρηματικότητα στα νησιά: συμβολή στην εδαφική συνοχή”, η οποία εγκρίθηκε από την Επιτροπή των Περιφερειών της ΕΕ τον Μάιο.

Κατά την δημόσια ακρόαση τέθηκαν τα ερωτήματα εάν οι υπάρχουσες πολιτικές και εργαλεία για τη στήριξη των ΜμΕ είναι επαρκείς για τις νησιωτικές ΜμΕ ή κάποια νέα εργαλεία ή μηχανισμοί είναι απαραίτητοι για να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν τα εμπόδια και να συμμετάσχουν με ίσους όρους στην πορεία ολοκλήρωσης.

Την εκδήλωση τίμησε με την παρουσία του ο Υφυπουργός Νησιωτικής Πολιτικής κ. Νεκτάριος Σαντορινιός ο οποίος αναφέρθηκε διεξοδικά στις πρωτοβουλίες της Ελληνικής Κυβέρνησης υπέρ των νησιωτικών περιοχών, υποστήριξε ότι η νησιωτική πολιτική αποτελεί προτεραιότητα του Πρωθυπουργού και της Κυβερνητικής Πολιτικής  και υπογράμμισε ότι πρέπει να μελετηθούν και να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα όπως π.χ. το μεταφορικό ισοδύναμο.

Ο πρόεδρος του ΕΒΕΧ Γιάννης Μαργαρώνης στην ομιλία του μεταξύ άλλων  έκανε αναφορά στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι νησιώτικες επιχειρήσεις ομαδοποιώντας τα ανάλογα με το μέγεθος την περιφερειακότητα , την κουλτούρα , την φορολογία, τις κρατικές ενισχύσεις, την χρηματοδότηση , τις υποδομές.

Η νησιωτικότητα είπε, δεν μπορεί κατά συνέπεια να θεωρηθεί a priori συνώνυμο της υπανάπτυξης, ούτε τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά των νησιωτικών πολιτισμών, που έχουν αφήσει απτά στοιχεία δημιουργικότητας, πρωτοβουλίας και φαντασίας, ως αίτια, της καθυστέρησης ή της ματαίωσης της αναπτυξιακής διαδικασίας.

Οι ιδιαιτερότητες αυτές συνέχισε, έρχονται σε αντίθεση με τα βασικά χαρακτηριστικά του κυρίαρχου μοντέλου ανάπτυξης που χαρακτηρίζεται από οικονομίες κλίμακας (ομοιόμορφη παραγωγή μεγάλης κλίμακας και χαμηλού κόστους), οικονομίες συγκέντρωσης (αστικοποίηση) και οικονομική αποτελεσματικότητα.

Η έλλειψη πόρων σε μεγάλη ποσότητα που θα μπορούσε να είναι αντικείμενο μαζικής παραγωγής ικανής να ανταγωνιστεί παρόμοια προϊόντα που παράγονται στην ηπειρωτική χώρα τους δημιουργεί ένα σοβαρό μειονέκτημα τόνισε ο κ. Μαργαρώνης. Αποτέλεσμα της κατάστασης αυτής – σε συνδυασμό με τις σημαντικές αλλαγές που σημειώθηκαν στις μεταφορές (μείωση του ρόλου των θαλάσσιων μεταφορών και διαφοροποίηση των θαλάσσιων δρόμων) – είναι η περιθωριοποίηση των νησιών.

Η περιθωριοποίηση των νησιών συνέχισε, που είναι ταυτόχρονα οικονομική, δημογραφική, τεχνολογική, πολιτιστική και πολιτική είχε ως αποτέλεσμα τη συρρίκνωση της παραγωγικής βάσης των νησιών, την απροθυμία κράτους και ιδιωτών να επενδύσουν εξ αιτίας της χαμηλής παραγωγικότητας.

Η περιθωριοποίηση τους κατέληξε στην ομιλία του ο κ. Μαργαρώνης είχε ως επακόλουθο αρνητικές επιπτώσεις σε όλους τους τομείς, οδηγώντας τα νησιά στο καθεστώς υπανάπτυξης που γνωρίζουν σήμερα. Οι επιπτώσεις αυτές – εξ αιτίας της έντασης και της γενίκευσης τους σε όλους τους νησιωτικούς χώρους – ενδύθηκαν τη μορφή εγγενών και αναλλοίωτων χαρακτηριστικών των νησιών ενώ αποτελούν τις δευτερογενείς επιπτώσεις από την εφαρμογή του συγκεκριμένου μοντέλου ανάπτυξης. Η κατάσταση αυτή είναι ανατρέψιμη τόνισε κλείνοντας, εφόσον μεταβληθεί το πλαίσιο που τη δημιούργησε.

ΟΜΙΛΙΑ Γ. ΜΑΡΓΑΡΩΝΗ

Αναλυτικά ο κ. Μαργαρώνης είπε στην ομιλία του :

Οι νησιωτικές περιφέρειες εξ αιτίας της μεγάλης απόστασης τους από τα μεγάλα οικονομικά κέντρα της ηπειρωτικής χώρας θεωρούνται συχνά περιθωριακές.  Παρά τις διαφορές που παρουσιάζουν μεταξύ τους, τα νησιά έχουν ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που συνθέτουν τη ταυτότητα τους, και τα διακρίνουν σαφώς από τις άλλες συνήθως αναφερόμενες ως προβληματικές περιοχές, όπως τις αγροτικές, τις παράκτιες, τις ορεινές.

Τα ιδιαίτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στα νησιά μπορούν να ομαδοποιηθούν στις εξής εννιά κατηγορίες:

1.ΜΕΓΕΘΟΣ

Το μικρό μέγεθος τόσο σχετικά με την έκταση, όσο και με το πληθυσμό. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα μικρά νησιά, αλλά και για τα μεγαλύτερα συγκρινόμενα με την ηπειρωτική χώρα.  Με βάση το χαρακτηριστικό αυτό τα νησιά έχουν:

•περιορισμένη ποικιλία και ποσότητα πρώτων υλών μειώνοντας έτσι τις δυνατότητες για παραγωγικές δραστηριότητες ιδιαίτερα μεγάλης κλίμακας και

•περιορισμένη φέρουσα ικανότητα από φυσική, οικονομική και κοινωνική πλευρά, “αποζητώντας” δραστηριότητες μικρής κλίμακας με μεγάλη διαφοροποίηση στη προσπάθεια για τη διατήρηση της ισορροπίας.

Η ύπαρξη μικρής τοπικής αγοράς σχετικά απομονωμένης συνέχισε ο κ.Μαργαρώνης είχε και έχει ακόμη και σήμερα, ανάγκη από την ανάπτυξη πολλών και ποικίλων δραστηριοτήτων και αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων μεγάλης κλίμακας όπως απαιτεί το σύγχρονο μοντέλο ανάπτυξης. Παράλληλα η ποικιλία είναι απαραίτητη για να υπάρχει ευσταθής ισορροπία στη τοπική οικονομία, δεδομένων των κινδύνων που συνεπάγεται μακροπρόθεσμα η εξειδίκευση σε μία βασική δραστηριότητα. Επίσης η μονοκαλλιέργεια έχει έντονες επιπτώσεις, συχνά αρνητικές, και στον κοινωνικό ιστό του νησιού.

2.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΤΗΤΑ

Στην περίπτωση των νησιωτικών συμπλεγμάτων παρατηρείται το φαινόμενο της “διπλής νησιωτικότητας” των μικρότερων νησιών που κινούνται ως δορυφόροι των μεγαλύτερων στη πληθώρα των νησιωτικών συμπλεγμάτων (Κυκλάδες, Δωδεκάνησα). Ο συνδυασμός των παραπάνω συνεπάγεται αυξημένο κόστος που εκφράζεται ως:

•κόστος τόσο, σε ότι αφορά τη λειτουργία των επιχειρήσεων και σε ότι αφορά τη διαβίωση των κατοίκων. Αυτό οφείλεται κύρια στο αυξημένο μεταφορικό κόστος που συνεπάγεται η μεταφόρτωση και η χρήση πολλαπλών μεταφορικών μέσων, καθώς και η ασυνεχής ροή των μεταφορικών μέσων λόγω της παρεμβολής της θάλασσας που επιβάλλει αυξημένα αποθέματα.

•Η αδυναμία δημιουργίας οικονομιών κλίμακας και συγκέντρωσης, λόγω του κατακερματισμού του χώρου, έχει ως αποτέλεσμα αυξημένες τιμές στα παραγόμενα και προσφερόμενα αγαθά και υπηρεσίες.

•κόστος απόκτησης έργων και υπηρεσιών υποδομής εξ αιτίας των αρνητικών οικονομιών κλίμακας που δημιουργούνται.

•Η φυσική διάσπαση του χώρου δημιουργεί την ανάγκη για ύπαρξη σε κάθε νησί, όλων των βασικών τουλάχιστον υποδομών και υπηρεσιών που είναι αναγκαίες για την επιβίωση τους σε επίπεδο ανάλογο με εκείνο των άλλων περιοχών (πχ. παραγωγή ενέργειας, βασικές υπηρεσίες μεταφορών και επικοινωνιών, εκπαίδευση, υγεία).

•Eπίσης δεν υπάρχουν υποδομές απαραίτητες για την οικονομική και κοινωνική τους ανάπτυξη (πχ. επαγγελματική κατάρτιση, τραπεζικές υπηρεσίες, σύγχρονες τηλεπικοινωνίες, πολιτιστικές υποδομές και υπηρεσίες κλπ) σε κάθε νησί ακόμη και αν ο αριθμός των κατοίκων δεν το δικαιολογεί, δεδομένης της αδυναμίας ουσιαστικής εξυπηρέτησης από τις υποδομές που υπάρχουν σε γειτονικά νησιά ή στην ηπειρωτική χώρα.

3.ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ

Ιδιαίτερες πολιτιστικές αξίες και βιωματική ταυτότητα που έχουν επηρεαστεί από την ιδιαιτερότητα του νησιού – η νησιωτικότητα – που δημιουργεί ένα “κλίμα” μέσα στο οποίο διαπλάθεται ο νησιώτης και που επηρεάζει πολύ το τρόπο σκέψης και δράσης του, καθώς και το ιδιόμορφο, πλούσιο αλλά και εύθραυστο περιβάλλον που έχει ανάγκη ιδιαίτερης διαχείρισης μέσα στη λογική της αειφόρου ανάπτυξης.

4.ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ

•ύπαρξη ΦΠΑ στις μεταφορές

•μη μειωμένο τιμολόγιο για τους κατοίκους των νησιών και τα εξαγόμενα αγαθά

•μη συμμετοχή των νησιωτικών αρχών σε θέματα που αφορούν την οργάνωση των μεταφορών

•απουσία μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ

•μεγάλοι ειδικοί φόροι κατανάλωσης στο πετρέλαιο και στη βενζίνη

•αυξημένοι ειδικοί φόροι κατανάλωσης στην αιθυλική αλκοόλη, οινοπνευματώδη ποτά (μέχρι 50% του εθνικού συντελεστή)

•μη εξαίρεση από το φόρο περιβάλλοντος για τα καύσιμα

5.ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ

•απουσία ενισχύσεων για τη παραγωγή – τυποποίηση – εμπορία παραδοσιακών προϊόντων (τυριών, πατάτας, κρασιού, τροπικά προϊόντα ….) με μέγιστο όγκο παραγωγής

•απουσία επιπλέον ενισχύσεων για τη παραγωγή προϊόντων (πχ. οπωροκηπευτικών, ζαχαροκάλαμου, κλπ ) για τοπική κατανάλωση

•μη ενισχύσεις για διατήρηση παραδοσιακών καλλιεργειών για αποφυγή διάβρωσης και διατήρησης χλωρίδας

•ενίσχυση για στροφή σε προϊόντα ποιότητας

•μη ειδική ενίσχυση οργανώσεων παραγωγών

•μη εξαιρέσεις από ποσοστώσεις παραγωγής για σημαντικά προϊόντα

•απουσία ειδικής προστασίας των αλιευτικών πεδίων των νησιών υπέρ της παράκτιας αλιείας – καθιέρωση αδειών αλιείας στις ζώνες των νησιών

6.ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

•Ελλειπή γνώση για τις δυνατότητες επιδότησης της επιχείρησης τους μέσω της υποβολής πρότασης ένταξης τους σε κάποιο αναπτυξιακό – χρηματοδοτικό πρόγραμμα.

•Η υποβολή προτάσεων για χρηματοδοτικά προγράμματα είναι συχνά γραφειοκρατική και απαιτεί χρόνο και χρήμα σε γραφεία συμβούλων. Ιδιαίτερα όταν οι αιτήσεις γίνονται μέσω internet, αρκετοί επιχειρηματίες δηλώνουν αδυναμία χρήσης του μέσου.

•Φόβος χρηματοδότησης επενδύσεων μέσω δανεισμού (συνεργασία με τράπεζες), κυρίως λόγω άγνοιας του καθεστώτος χρηματοδότησης των τραπεζών.

•Πολύ σημαντικό πρόβλημα επίσης τόνισε ο κ. Μαργαρώνης αποτελεί η λανθασμένη αντίληψη στην έννοια αποθέματα και stock. Η πλειοψηφία των επιχειρηματιών δεν μπορούν να υπολογίσουν το κόστος αποθεμάτων τους (καθώς δεν υπάρχει μηχανογραφημένο σύστημα αποθήκης) και δεν ακολουθούν στις περισσότερες περιπτώσεις κάποια συγκεκριμένη πολιτική αποθεμάτων.

7.ΥΠΟΔΟΜΕΣ:

•Το σημαντικότερο πρόβλημα στην κατηγορία αυτή συνέχισε, είναι η έλλειψη οργανωμένων χωρών υποδοχής επενδύσεων (ΒΙΠΕ – ΒΕΠΕ και ΒΙΟΠΑ) σε όλους τους νομούς της Κρήτης πλην του Νομού Ηρακλείου. ΒΙΟΠΑ υπάρχουν 2 νέα σε Χανιά και Ρέθυμνο χωρίς όμως πρόγραμμα μετεγκατάστασης.

•Η έλλειψη ολοκληρωμένων περιβαλλοντικών υποδομών επηρεάζει το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας αλλά ιδιαίτερα για τον τουρισμό,  η έλλειψη κατάλληλης διαχείρισης των στερεών και υγρών αποβλήτων μπορεί να οδηγήσει σε ανεπανόρθωτη υποβάθμιση του τουριστικού προϊόντος.

8.ΧΩΡΟΘΕΣΙΑ – ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

•Ένα συνηθισμένο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις των νησιωτικών περιοχών και ειδικότερα οι μεταποιητικές, είναι η αξία της γης αλλά και η διαθεσιμότητα της, λόγω κυρίως της τουριστικής επέκτασης.

•Αρκετοί κλάδοι αντιμετωπίζουν επίσης πρόβλημα ανανέωσης των αδειών λειτουργίας τους καθώς λίγες είναι οι επιχειρήσεις που πληρούν τις επικαιροποιημένες προϋποθέσεις. Οι επιχειρήσεις οι οποίες λειτουργούν χωρίς άδεια επιτείνουν τις δυσκολίες εκσυγχρονισμού τους διότι ελλείψει άδειας δεν μπορούν να ενταχθούν σε κάποιο αναπτυξιακό – χρηματοδοτικό πρόγραμμα.

•Ένα σημαντικό θέμα τέλος τόνισε, είναι το γεγονός ότι δεν έχει προχωρήσει σε ικανοποιητικό βαθμό ο χωροταξικός σχεδιασμός της Περιφέρειας αναφορικά με τις επιτρεπόμενες χρήσεις της γης.

9.ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΘΕΣΜΙΚΑ/ΝΟΜΙΚΑ

•Εδώ καταγράφεται ένα ασταθές και συνεχώς μεταβαλλόμενο φορολογικό πλαίσιο με ότι αυτό συνεπάγεται τόσο στην προοπτική όσο και στην λειτουργία της επιχείρησης. Αυτό συχνά οδηγεί σε έλλειψη εμπιστοσύνης σε συλλογικές πρωτοβουλίες.

•Οι επιχειρηματίες στο σύνολο τους, εξακολουθούν να θεωρούν τους διοικητικούς φραγμούς ως τη βασική τροχοπέδη στην έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας.

•O τρόπος λειτουργίας της ∆ηµόσιας ∆ιοίκησης και οι ρυθμίσεις και διαδικασίες που διέπουν τις συναλλαγές των πολιτών και των επιχειρήσεων µε τις δημόσιες υπηρεσίες, ασκούν καθοριστικό ρόλο για την ποιότητα ζωής και για την επιχειρηματικότητα και τις επενδύσεις.

•Η διαφανής, αποτελεσματική και  υπεύθυνη λειτουργία του δημόσιου τομέα αποτελεί, ολοένα και περισσότερο στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης, καθοριστική προϋπόθεση για την ανάπτυξη της οικονομίας. Η σημαντικότερη, ίσως, επίδραση του δημόσιου  τομέα  στην ανάπτυξη οικονομικής δραστηριότητας, συνδέεται µε την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών του δημοσίου, το πρόβλημα της γραφειοκρατίας.

•H γραφειοκρατία στην Ελλάδα προκαλεί απώλεια στο ΑΕΠ κατά µία μονάδα ετησίως. Στην Ελλάδα, όσον αφορά στην ποιότητα των παρεχόμενων  υπηρεσιών της ∆ηµόσιας ∆ιοίκησης, διαπιστώνεται ότι η οργανωτική δομή και η λειτουργία του δημόσιου τομέα εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από µειωμένη αποτελεσματικότητα.

•Έτσι, συνέχισε, παρά τις όποιες μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες που αναλήφθηκαν, δεν έγινε δυνατός ακόμα ο πλήρης εκσυγχρονισμός του. Η διάρθρωσή του χαρακτηρίζεται, σε πολλές περιπτώσεις, από πολύπλοκο κανονιστικό πλαίσιο και πολυδιάσπαση αρμοδιοτήτων μεταξύ μεγάλου αριθµού υπηρεσιών και επιπέδων διοίκησης.

•Ακόµη, η διοίκηση του ανθρώπινου δυναµικού εξακολουθεί, παρά τις επιµέρους παρεµβάσεις,  να  χαρακτηρίζεται από εγγενείς αδυναµίες (µειωµένη υποκίνηση, ανεπαρκή  κινητικότητα, τυπολατρία  κλπ.)  που  πρέπει  να  αντιµετωπισθούν περαιτέρω  προκειµένου να συμβάλει στην προσφορά υψηλότερης ποιότητας υπηρεσιών.

•Τέλος, οι μέθοδοι και οι διαδικασίες διαχείρισης του δημοσίου τομέα εξακολουθούν να µην είναι αποτελεσματικές αφού δεν αξιοποιούν πλήρως σύγχρονα και αποδοτικά συστήματα διοίκησης και συνεπώς δεν µπορούν να συμβάλλουν αποτελεσματικά στην ανάπτυξη της οικονομίας και  την  εξυπηρέτηση του πολίτη.

•Η προώθηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης σε συγκεκριμένους τομείς, προσκρούει στην αδυναμία κάποιων φορέων της δημόσιας διοίκησης να διαχειριστούν  αποτελεσματικά τα  συστήματα  αυτά  και να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες που προσφέρουν οι Τεχνολογίες Πληροφορίας & Επικοινωνίας (ΤΠΕ) για τη βελτίωση των υπηρεσιών του δημοσίου.

•Παράλληλα, δυνητικό εμπόδιο για την  είσοδο στην αγορά νέων επιχειρήσεων είναι η λήψη σχετικών αδειών από τις κανονιστικές αρχές. O περιττός φόρτος εργασίας, το κόστος και η συντήρηση της γραφειοκρατίας συνιστούν μεγάλο διαχειριστικό βάρος και οικονομικό κόστος για τους συναλλασσόμενους µε τη δημόσια διοίκηση, πολίτες και επιχειρήσεις.

•Σε συνδυασμό δε µε τις χρονικές καθυστερήσεις που οι αδυναμίες αυτές συνεπάγονται στη διεκπεραίωση των διαδικασιών και στη λήψη αποφάσεων, αποτελούν αντικίνητρο στην επιχειρηματική δράση και τις επενδύσεις.

•Για την αντιμετώπιση των αδυναμιών αυτών της δημόσιας  διοίκησης  έχουν γίνει σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση της βελτίωσης της  εσωτερικής  λειτουργίας  της  δημόσιας  διοίκησης,   τα   οποία   όμως   περιορίζονται   σε   µεγάλο   βαθμό   σε   θεσμικές παρεμβάσεις (κυρίως στα θέματα του ανθρώπινου δυναμικού, όπως πρόσληψη, αξιολόγηση, εξέλιξη προσωπικού, κλπ.) οι οποίες, ωστόσο, δεν έχουν πάντοτε ορατό αποτέλεσμα στην επιχειρησιακή λειτουργία της δημόσιας διοίκησης  και στην ποιότητα των υπηρεσιών που παράγει, και δεν εξασφαλίζουν την εξωστρέφεια της δημόσιας διοίκησης.

10.ΆΛΛΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

•Μεγάλο πρόβλημα υπογράμμισε στη συνέχεια ο κ. Μαργαρώνης αντιμετωπίζεται από τις επιχειρήσεις όλων των δραστηριοτήτων στην εξεύρεση προσωπικού. Οι μέθοδοι και τρόποι εύρεσης νέων πελατών και προσέγγισής τους είναι μία διαδικασία που τελικά πραγματοποιείται από τον ίδιο τον επιχειρηματία που μεταξύ άλλων ασχολείται και με αυτό. Προβλήματα υπάρχουν μάλλον και στον τρόπο αμοιβής τους, καθώς συνήθως πρόκειται για μη εξειδικευμένο προσωπικό, χωρίς ιδιαίτερες γνώσεις και δεξιότητες, οπότε και η αμοιβή τους είναι μικρή ή βασίζεται μόνο σε ποσοστά επί των πωλήσεων.

•Πολύ συχνά οι επιχειρηματίες δεν έχουν τις απαραίτητες γνώσεις ή τις ανάλογες σπουδές σε θέματα επιχειρηματικών λειτουργιών, με αποτέλεσμα να γίνονται λάθος επιχειρηματικές κινήσεις, καθόσον θέματα όπως marketing, δημόσιες σχέσεις και χρηματοοικονομικά μαθαίνονται στην πράξη ή παραμελούνται εντελώς.

•Ένας αρκετά μεγάλος αριθμός επιχειρηματιών δεν διαθέτει πρόσβαση στο διαδίκτυο, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να παρακολουθήσει τις διεθνείς εξελίξεις στον κλάδο του, να μην μπορεί να κάνει τις ανάλογες προσαρμογές στην επιχείρησή του και να αντιμετωπίζει δυσκολίες στην εξεύρεση νέων προμηθευτών. Οι παλαιότεροι κυρίως επιχειρηματίες αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες στην προσαρμογή στις νέες τεχνολογίες, με αποτέλεσμα τα θέματα αυτά να αναθέτονται σε υφισταμένους και να υπάρχει δυσκολία στην διαχείρισή των νέων αυτών τεχνολογιών και στον έλεγχο των υφισταμένων τους. Συνακόλουθα παρατηρείται μεγάλη δυσκολία στην αλλαγή, μετατροπή η διαφοροποίηση του εκάστοτε προϊόντος από τον ανταγωνισμό.

•Οι επιχειρήσεις συνέχισε, που θέλουν να ξεκινήσουν εξαγωγές, δεν έχουν οργανωθεί πλήρως πριν, δηλαδή δεν έχουν τα κατάλληλα στελέχη, δεν γνωρίζουν τις αγορές, δεν μπορούν να εντοπίσουν ποιες είναι οι αγορές στόχος για τα προϊόντα τους και γενικά δεν έχουν καταστρώσει ένα πλάνο εξαγωγών. Το αποτέλεσμα του να μην έχουν εξειδικευμένο προσωπικό είναι να μην γνωρίζουν επαρκώς ή καθόλου τις διαδικασίες που απαιτούνται (νομοθετικά, λογιστικά, σε σχέση με τελωνεία, δασμούς κλπ.), να μην μπορούν να επικοινωνήσουν εύκολα με αρχές του εξωτερικού, να μην γνωρίζουν σε ποιον πρέπει να απευθυνθούν σε κάθε περίπτωση και τέλος να μην υπάρχει κάποιος που θα πάει να ερευνήσει τις ξένες αγορές.

•Οι επιχειρηματίες που έχουν σχέση με τουρισμό διαμαρτύρονται για την εφαρμογή του  all inclusive. Το all inclusive επίσης ευθύνεται για σημαντικές πιέσεις στη λειτουργία  μικρών εστιατορίων συναφών επιχειρήσεων που λειτουργούν δίπλα σε μεγάλα ξενοδοχεία.

•Ένα κοινό πρόβλημα είναι η εισαγωγική διείσδυση προϊόντων από τρίτες χώρες.  Χαρακτηριστικά, τα Κινέζικα καταστήματα που έχουν κατακλύσει την αγορά, καθώς και καταστήματα Ελλήνων επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται και στην πώληση φτηνών Κινέζικων προϊόντων, έχουν δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα στις πωλήσεις των εμπορικών επιχειρήσεων του νησιού.

•Τέλος, είπε ο κ. Μαργαρώνης παρατηρούμε μεγάλη δυσκολία στην διενέργεια πραγματικής και εμπεριστατωμένης κοστολόγησης (το πλέον σύνηθες φαινόμενο αποτελεί η τιμολόγηση με μοναδικό κριτήριο τις τιμές του ανταγωνισμού).

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ

•Η νησιωτικότητα δεν μπορεί κατά συνέπεια να θεωρηθεί priori συνώνυμο της υπανάπτυξης, ούτε τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά των νησιωτικών πολιτισμών, που έχουν αφήσει απτά στοιχεία δημιουργικότητας, πρωτοβουλίας και φαντασίας, ως αίτια της καθυστέρησης ή της ματαίωσης της αναπτυξιακής διαδικασίας.

•Οι ιδιαιτερότητες αυτές έρχονται σε αντίθεση με τα βασικά χαρακτηριστικά του κυρίαρχου μοντέλου ανάπτυξης που χαρακτηρίζεται από οικονομίες κλίμακας (ομοιόμορφη παραγωγή μεγάλης κλίμακας και χαμηλού κόστους), οικονομίες συγκέντρωσης (αστικοποίηση) και οικονομική αποτελεσματικότητα.

•Η έλλειψη πόρων σε μεγάλη ποσότητα που θα μπορούσε να είναι αντικείμενο μαζικής παραγωγής ικανής να ανταγωνιστεί παρόμοια προϊόντα που παράγονται στην ηπειρωτική χώρα τους δημιουργεί ένα σοβαρό μειονέκτημα. Αποτέλεσμα της κατάστασης αυτής – σε συνδυασμό με τις σημαντικές αλλαγές που σημειώθηκαν στις μεταφορές (μείωση του ρόλου των θαλάσσιων μεταφορών και διαφοροποίηση των θαλάσσιων δρόμων) – είναι η περιθωριοποίηση των νησιών.

•Αναλύοντας ιστορικά την εξέλιξη της αναπτυξιακής πορείας των νησιών βλέπουμε ότι η επικράτηση της οικονομίας της αγοράς και του συγκεκριμένου μοντέλου ανάπτυξης που χαρακτηρίζεται από ομοιόμορφη παραγωγή μεγάλης κλίμακας, οικονομίες συγκέντρωσης, οικονομική αποτελεσματικότητα και άριστη κατανομή των πόρων, οδήγησε στην περιθωριοποίηση τους. Πράγματι τα βασικά χαρακτηριστικά του αναπτυξιακού μοντέλου του 20ου αιώνα έρχονται σε ευθεία αντίθεση με τα χαρακτηριστικά των νησιών.

•Η περιθωριοποίηση των νησιών που είναι ταυτόχρονα οικονομική, δημογραφική, τεχνολογική, πολιτιστική και πολιτική είχε ως αποτέλεσμα τη συρρίκνωση της παραγωγικής βάσης των νησιών, την απροθυμία κράτους και ιδιωτών να επενδύσουν εξ αιτίας της χαμηλής παραγωγικότητας, την εγκατάλειψη των νησιών από τo πλέον παραγωγικό ανθρώπινο δυναμικό.

•Η περιθωριοποίηση τους  είπε καταλήγοντας ο κ. Μαργαρώνης είχε ως επακόλουθο αρνητικές επιπτώσεις σε όλους τους τομείς, οδηγώντας τα νησιά στο καθεστώς υπανάπτυξης που γνωρίζουν σήμερα. Οι επιπτώσεις αυτές – εξ αιτίας της έντασης και της γενίκευσης τους σε όλους τους νησιωτικούς χώρους – ενδύθηκαν τη μορφή εγγενών και αναλλοίωτων χαρακτηριστικών των νησιών (που συχνά αποδίδονται ως φυσικές μη ανατρέψιμες μειονεξίες), ενώ αποτελούν τις δευτερογενείς επιπτώσεις από την εφαρμογή του συγκεκριμένου μοντέλου ανάπτυξης. Η κατάσταση αυτή είναι ανατρέψιμη, εφόσον μεταβληθεί το πλαίσιο που τη δημιούργησε.

Πατήστε εδώ για να δείτε το βίντεο.